Doon Po sa Amin, balik-tanaw – ikatlong bahagi

 

Ikalawang site ko na ang Doon Po Sa Amin, kung tutuusin. Ang nauna, isang blog sa English, dito rin sa WordPress.  Nagkaroon lamang iyon ng dalawang entries pagkatapos ay iniwanan ko na, patatawarin… Hindi pa yata ako marunong mag-blog noon – 2007. Pero, kung tutuusin,  2005 pa nang ako ay nag-umpisang magbasa ng blogs – tungkol sa economic, development and governance issues, madalas.  DIY type of posts din pati, from time to time. Oo, mga kapatid, stiff akong tao, dati pa, hihi… Anyway, sa malapitan, hindi naman kasing-seryoso at kasing-komplikado ng sa blog, mga kababawan din lang ang concerns and topics ng lola nyo, as in… Basta, panahon pa ng Friendster ang kauna-unahang blog, susmaryosep…

 

Sari-saring pamimilipit at pamimiga sa utak at pakiramdam, makapagsulat lamang/ amandalewisab.wordpress. com

Sa loob ng sumunod na dalawa’t kalahating taon, sinubukan kong gumawa ng mga sulating parang sa blogs – medyo maiiksi, pero nakakatawag ng pansin. Creative writing kako, maiba naman sa mga usual na nakakabatong mga sinusulat … Hayon, awa ng langit, nakagawa ng dalawang sulatin sa loob ng dalawa’t kalahating taon, haha. Dalawa lang, as in… At eto pa, hindi pa talaga buong komposisyon ang mga akdang iyon. Sentence outlines pa lang at handwritten, oo. Parang passable naman ‘yong mga gawa… Ayon lang, di pa rin nabuo into paragraphs, magpahanggang ngayon… Pag may blogger na nagsasabi,  ang “sipag” at ang “husay” ko raw magsulat – parang gusto ko syang sabihan, “Kapatid, kung alam mo lang…” Kung alam mo lang ang agonies, bago nakapagsulat na parang natural at wala lang, ahaha.  ^^

 

Ang isang naisulat, ukol sa kaisa-isang photographer noon sa aming bayan (haha). Amazed ako sa pangyayaring nag-iisa ang taga-retrato sa amin noon. Feeling ko, the guy deserves a place in the history ng aming munti at aantok-antok na bayan…  Tungkol naman sa isang babaeng gustong magsulat ukol sa mga paksang sadyang gusto nya (ang self-indulgent lang, hihi) ang isa pang naisulat… Ano, bale, inspired ito ng isang nabasang write-up sa Inquirer, sa column na Young Blood? Ang pamagat ng article, This Business of Writing. Bale roon, naghayag ng saloobin ang isang PR writer na nagsusulat sa totoong buhay, pero malaki pa rin ang pangarap na ma-publish bilang siya at makalabas sa dyaryo, sa PDI – bago tumuntong sa edad na 30. Doon sa sulatin, parang ginawan ko ng sariling version ang nasabing article. Ayon…

 

Marami-rami at matitinding pakikipagtuos muna sa blankong papel at kawalan, bago dumating ang mga ideya para sa panulat/ davidhuntershaw.blogspot.com

 

Noong 2010, hilig namin ng kapatid kong magnonood ng mga palabas sa cable TV –  tungkol sa pagkain. Paborito namin ang isang palabas na set sa Irish countryside, lalaking parang di nagsusuklay ng buhok ang host ng programa, haha, at iba pang kung anu-anong cooking shows sa Asian Food Channel – street foods, street dining at sari-sari pa. Sa kanonood,  sa katitingin sa berdeng kanayunan at sariwang pagkain, naengganyo rin ang lola ninyo rito. Gagawa rin kako ako ng ganyan… Ang lakas lang ng loob, as in. ^^

 

May kung anong panghalina ang mga palabas sa AFC na nagtulak sa aking magsulat/ vimeo.com

Pero, dahil hindi naman ako marunong mag-document through film,  isusulat ko na lang – sa blog… Kaya, hayon, tungkol sa mga katutubo at pangkaraniwang pagkain ang unang dalawang posts sa DPSA. Matapos noo’y napagtanto kong wala naman pala akong sapat na kaalaman tungkol sa food preparations, haha. Ang saya lang… Bale ang nangyari, tinawagan ko si ateng mahusay magluto to verify kung tama ang pagtalakay ko sa paggawa ng pakumbo. Sabi nya, “Magkaiba ang macaroons at ang pakumbo.” Tapos, ipinaliwanag nya ang pagkakaiba – sa mga sahog at sa proseso ng paghahanda. Ayon, humbled me much. Ang lagay, kumwento pala ako sa draft post tungkol sa isang bagay na di ko naman talaga nalalaman, hihi.

 

Ang limang posts na sumunod ay ukol na sa kanayunan – buhay-buhay at kalinangan doon. Ang ika-anim at bale, pang-walong write-up ay Hello, World article na. Matapos iyon, de-ni-sign ko na ang lalamanin ng site, ahaha… Ako na ang dense, pero na-realize ko noon – mahirap kung magsusulat tungkol sa mga paksang sinauna pa (buhay-kanayunan) at sa paraang kung ano lang ang maisip ng nagsusulat sa oras na iyon… So, ang ginawa ng lola nyo, nagbuo ng three-column na chart. Sa unang column, nakalagay ang paksa. Sa ikalawa, ano ang highlight ng discussion. Sa ikatlo, ano ang approach na gagamitin – humor ba, straight-telling o tipong illustration? Surprisingly, marami-rami ang naihanay, higit sa 50 paksa yata. Ang suspetsa ko, matagal nang dala-dala ng subconscious and unconscious kong bahagi ang kagustuhang magsulat ukol sa pinanggalingan.

 

Sabi ni Einstein, wala naman talagang nakalipas/ nibiruplanetx.blogspot.com

Kaya, masasabi kong kalakhan sa laman ng DPSA, lalo na ang about countryside life – pre-conceptualized. Ayon yata ang sikreto, kung sikreto nga bang matatawag … Hindi naman siguro. Palagay ko, bibihira naman ang manunulat na kayang mag-travel back in time in an instant’s notice. Sa pakiwari ko, nakatulong ang maagang pag-set sa kung anu-ano ang susulating posts. Kumbaga, naging themed site ang DPSA… Noong actual ko nang isinulat ang posts – mabibilis, tuluy-tuloy at karamihan ay natatapos sa isang upuan lamang. Ilan lang ang hindi, for some reason. At gaya ng nasabi ko previously, aided ng research ang mga sulatin sa site. Pero palagay ko, importante rin ang long-term memory…

 

May isang paksang matagal ko nang gustong isulat sa DPSA at hanggang  ngayon, di pa nagagawa – ang tungkol sa tagmais. Ay, mga kapatid, isa iyan sa pinakamagandang alaala at ipinagmamalaki ko sa aking childhood – naabutan ko pa ang mga maisan doon sa amin… Pero sa kung anong kadahilanan, hindi ko maisulat-sulat ang paksang ito. Sa wari ko ay sapagkat disjointed ang pag-alaala ko rito. Kahit pa kayang i-research sa internet ang tungkol sa mais at seasons nito sa Pilipinas, kapos pa rin – di pa rin kayang mabuo… Siyanga pala, lampas kalahati sa mga paksang naihanay doon sa chart, nailathala na noong ang site ay naisara ng Automattic – November 2011 – isang taon at dalawang buwan matapos  itong isilang.

 

Sa pagpalaot ko noon sa mundo ng blog, nadiskubre kong may readers palang bloggers din, shaks… Ang saya lang, di ko akalain ‘yon, di nga… Ang inosente kong palagay dati – private, self-indulgent at pang-autistic na enterprise lang talaga ang personal blogs. Ang ibig kong sabihin, panay sa search engine lang manggagaling ang viewership ng isang blogger – random matatagpuan ang site ni blogger ng mga taong di siya kilala at di rin naman niya kilala.Tapos, dadagdag na lang pag minsan ang ilang mga kasamahan at kakilalang inimbitahan at binigyan ng blogger ng URL o online address ng site. Maliban na lang kung public figure na talaga ang blogger – gaya nina Jim Paredes, Lea Salonga at Jessica Zafra at mga tulad nilang sadyang mayroon nang public following. Iyon ang pagkaintindi ko dati..

 

Ay, sus, hindi naman pala me, myself and I ang blog.  Ayan ang aking nakakasindak at nakakatuwa rin namang finding habang tumatagal. Na pwede palang makita at mabasa ng iba pang blogger ang iyong isinulat ilang segundo matapos itong ilathala, ahaha… Noong itong impormasyon ay naipirmi ko na, nagdagdag ang lola nyo ng mga kategorya sa site – ang blog about blogging, ang mga paksa tungkol sa pag-ibig at ang character sketches. Wala sila sa original design ng site, sa totoo lang. Kumbaga, offshoot sila ng kamalayang may mga kasamahan pala sa isperyo ng blog at mga ganyang paksa (sa tingin ko) ang  madalas na sinusubaybayan ng bloggers. Siguro nga, dahil bilang babasahin, ang blog ay masasabing personal in nature. Hindi yata pwedeng strictly issues or informative posts lamang ang dapat nitong lamanin.

 

Medyo naging kontrobersyal yata sa ibang bloggers ang blogs about blogging. May mga nagbasang nagulat at sa pagkaalam ko, may mga nawindang, ahaha… Sa totoo lang, ang tawag ko sa mga sulating iyon ay shockers, haha… May pagka-inside look into our blogging experience ang mga sulatin, inspired sila ng blogs about blogging na nababasa ko sa English ng WP. Bale, iniba ko ang anggulo ng diskusyon o treatment sa isyu sa posts – para ilapat sa wika at kalagayang Pinoy… Matataas ang views ng shocker posts among bloggers, di lang marami ang nagko-comment. Shocked pa ang ka-blogs marahil, sa candor ng mga sulatin at ng blogger na rin, pasensya naman…

 

Bakit nga ba ang mga tao ay nagsusulat ng mga saloobin at isipin sa blog?/ problogger.net

 

Ang nauna sa shocker posts ay ang Ang Bagong Betamax – Rated PG, isang analogy ng blogging sa pornography. Kako sa panulat, sa blog ang mga mahihinhin ay nagiging malalandi, ang mga di-makabasag-pinggan ay naglalakas-loob ng public display at ang mga taong lame naman sa totoong buhay (gaya ng lola nyo) ay umaastang exhibitionists. Ayon… Mayroon ding naisulat na Hindi Putok sa Buho, isang argumentong sabi,  karamihan sa bloggers – datihan nang nagsusulat at nagdu-doodle sa kani-kanilang secret notebooks. Kumbaga, hindi sila sa blogs nag-umpisa sa kanilang pagiging creative and weird kundi sa banda roon pa at mas maaga, ahihi. Ang post namang Gawa-Gawa Lamang ay isang lakas-loob na diskurso sa virtual experience, ang mundo ng blog bilang isang make-believe world.

 

Medyo mataas ang antas ng diskusyon sa post na ito, totoong nakakadugo ng ilong, ‘ika nga… Ang orihinal na draft ay halos doble pa ang haba kaysa sa nailathalang version  at mas malalim pa, pasensya naman… Philosophical ang take nitong sulatin, gumamit ng Algebra (Algebra, ang mortal kong kaaway sa pagkahabang panahon) at ang ideya naman para sa sulatin ay galing sa The Hunchback of Notre Dame. Isa itong nobela ni Victor Hugo, tungkol sa isang kuba at sa pinagsisilbihan niyang paring confronted by a moral dilemma. Ang unang pamagat nga pala ng post, Kung Mangahas Kang Magpahanap at Ikaw ay Matagpuan. Tila gustong itanong at sagutin na rin sa write-up – kung magpapakilala ba si blogger o patuloy na magtatago sa pagiging anonymous…

 

Ang iba pa ay mas magagaan – ang Ba’t Mo Naman Napagdiskitahang Mag-blog? ay humor piece na nagtangkang kalapin at ihanay ang iba’t ibang nakasulat sa About Page ng sari-saring bloggers – bakit sila naitulak o nangahas sa blogging at paano… Ang Iyong Kwento naman,  isang pag-e-enumerate sa mga istoryang nakakaantig – galing sa posts ng kulang-kulang isang daang bloggers – nabasa ng lola ninyo, sa loob ng apat na buwan yata. Personally, isa ito sa mga paborito ko dahil tuluy-tuloy lang naisatitik at dito ko rin inilatag ang different issues discussed sa mga naunang posts about blogging sa site, sa paraang personalized. Kumbaga, it was my way of saying, “Kapatid, nabasa ko ang post mong iyon and I was touched.”

 

Ang pagba-blog daw ay isang paglalakbay para sanayin at kilalanin ang sarili/ langwitches.org

Mabigat din ang Close Na Ba Tayo?, isang sarcasm piece na ang parang sinasabi –  mahihirapan akong makikilala agad si ka-blog, kahit pa matapos kong i-backread ang posts niya. Sa kabilang banda, maliit din ang tsansang makikilala kaagad ni ka-blog ang blogger dito – kahit tila nakuha naman niya ang mga gusto kong ipahiwatig sa posts. Na tila hindi ganoon kadali ang kilanlanan sa virtual settings. Ayon… Pero dahil consistent nga sa pagiging nosebleed ang site, may mas mabigat pa roon, hehe… Iyon ay ang post na Akala Natin. Ang akda ay isang tulang nagpapahiwatig –  sa virtual setting, ang isang haplos ay tila isang hambalos. Na akala natin ay wala, pero madalas, meron.

 

Ang ipinambawi yata sa nosebleed pieces, haha, ay ang Dantay. Isa itong sanaysay tungkol sa iba’t ibang uri ng touch at ang sinasabi, “Touch lightly.” Ito ay isang bagay na mahirap gawin, pero sa interactions sa blog – dapat. Dapat ay magaan lamang… Ako yata ang isa sa mahusay lumabag nito, patatawarin… Isa sa mga kabalintunaan sa blogging ay ang mataas na paghiling ng publikong mambabasa sa candid and honest na mga paglalahad – ang mapalabas ang mga kwentong blogs na tila straight from real life. Subalit dahil virtual nga ang setting, may malaking elemento ng imagination involved sa prosesong siyang nagma-magnify ng effects and impacts ng mga nakasulat na salita. Lumalabas, kung nais ng blogger na magtagal sa sphere ng blogging, may balanse sa pagitan ng intimacy and distance siyang kailangang ma-establish.

 

Susi raw para makamit ng tao ang magandang buhay ay ang pagiging mulat, maunawain at masayahin/ livelearnloveeat.com

Anyway, para sa unang anibersaryo ng DPSA, naghanda ang lola ninyo ng isang mahabang essay ukol sa makabagong journalism –  ang Lumalakad ang Balita – dalawang linggo bago ang okasyon. Serious piece itong Lumalakad at ang sabi, may kaakibat na responsibilidad ang pagba-blog at iba pang modernong paraan ng pakikipagtalastasan… Subalit dahil unang anibersaryo nga ng DPSA noong ika-27 ng Agosto, 2011, naisip kong mas maigi kung magaan at nakakaaliw ang ilathalang piyesa. Saka, tagubiling pana-panahon, dapat ay magsabog ng tuwa at pag-ibig sa blog, ahaha. Kaya ayon, tatlong araw bago ang okasyon, gumawa ang inyong lingkod ng isang love post na siyang ipinampalit at inilathala para sa mismong kaarawan ng site – ang kailan huling nagpasya ang iyong puso?

 

Ang pagba-blog daw ay nangangailangan ng tapang, para ring sa pag-ibig/ lovelyandlight. wordpress. com

 

 

Pambihira na sa pambihira, pero isang kilometro rin ang haba ng nasabing sanaysay. Ewan ko lang kung may nakakaalaala pa… Pero, masaya ang sulating iyon. Kumbaga, ang frame of mind noong iyon ay ginagawa – pasayahin ang mga babasa, gawing in love, hihihi… Siyempre, anniversary offering... Ang bonus track, doon ko inilagay o ipinahiwatig  sa nasabing post ang mga personal kong paniniwala sa tinamaan ng magaling na paksang pag-ibig.  Ahaha, oks ba?… 😉